Treści na tej stronie są wyciągiem z Regulaminu Olimpiady Biologicznej dotyczącym prezentowanych zagadnień. Pełna treść regulaminu dostępna jest pod linkiem poniżej.
Organizacja zawodów I i II stopnia (szkolne i okręgowe)
Zawody I stopnia (szkolne)
Zawody I stopnia (szkolne) poprzedzone są rejestracją Uczestnika w systemie elektronicznym przez Dyrektora Szkoły, do której Uczestnik uczęszcza wraz z deklaracją tematu pracy badawczej, w terminie do 30 września danego roku szkolnego. Rejestracja Uczestników rozpoczyna się 1 czerwca. Warunkiem koniecznym do zakończenia rejestracji jest potwierdzenie danych przez Uczestnika. Prośba o potwierdzenie danych jest przesyłana do Uczestnika za pomocą poczty elektronicznej na adres Uczestnika do bezpośredniego kontaktu podany podczas rejestracji. Podczas rejestracji może być konieczne wypełnienie przez Uczestnika ankiety do celów statystycznych.
Tematyka pracy badawczej powinna być zgodna z regulaminem OB i obowiązującym prawem. W przypadku wątpliwości dotyczących zgodności tematyki pracy badawczej z regulaminem OB Uczestnik ma prawo zgłosić się w sprawie konsultacji do właściwego KO. Osobą odpowiedzialną za udzielenie konsultacji jest Sekretarz właściwego KO. Dyrektor Szkoły wyznacza opiekuna pracy badawczej spośród nauczycieli biologii.
Szczegóły dotyczące tematyki, sposobu wykonania i dokumentowania uzyskanych wyników oraz formy ich przedstawienia w postaci pliku PDF deponowanego w systemie elektronicznym, a także zasad recenzji prac badawczych zawarte są w Załączniku 2. do niniejszego Regulaminu.
KO weryfikuje zgodność tematyki pracy badawczej Uczestników z regulaminem OB i polskim prawem w terminie 14 dni od daty rejestracji Uczestnika nie później jednak niż na 3 dni przed terminem egzaminu pisemnego. W przypadku wykrycia niezgodności KO informuje o tym niezwłocznie Uczestnika. Informacja przekazywana jest za pośrednictwem systemu elektronicznego do Dyrektora Szkoły oraz pocztą elektroniczną do Uczestnika, który ma prawo do zmiany tematyki pracy badawczej lub jej dostosowanie do regulaminu OB nie później jednak niż na dobę przed terminem egzaminu pisemnego. Zgodność tematyki pracy badawczej z regulaminem OB jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do egzaminu pisemnego.
W październiku (zgodnie z harmonogramem OB obowiązującym w danym roku szkolnym) odbywają się zawody I stopnia, które są przeprowadzane w szkole lub jednej ze szkół, do której uczęszczają Uczestnicy.
Uczestnicy zawodów rozwiązują egzamin pisemny, którego zakres merytoryczny określa szczegółowo Program Olimpiady Biologicznej (Załącznik 1.).
Ustalone przez KG ostateczne wyniki egzaminu pisemnego są przekazywane Dyrektorom Szkół za pośrednictwem systemu elektronicznego nie później niż sześć tygodni od daty egzaminu, dodatkowo na stronie internetowej OB publikowana jest informacja o punktowym progu koniecznym do wstępnej kwalifikacji Uczestników do zawodów okręgowych OB.
50% Uczestników zawodów szkolnych (z zastrzeżeniem, że nie więcej niż liczba osób posiadających wynik wyższy lub równy co osoba znajdująca się na 600. miejscu listy rankingowej) zostaje wstępnie zakwalifikowanych do kolejnego etapu zawodów OB.
Uczestnicy wstępnie zakwalifikowani do zawodów II stopnia (okręgowych) przygotowują pracę badawczą. Dyrektor Szkoły na początku stycznia (zgodnie z harmonogramem OB obowiązującym w danym roku szkolnym) deponuje pliki w formacie PDF w systemie elektronicznym. W przypadku gdy praca badawcza nie będzie zdeponowana w systemie elektronicznym we wskazanym terminie, Dyrektor Szkoły zostaje niezwłocznie poinformowany o tym fakcie przez system elektroniczny. Jeśli w terminie dwóch dni od dostarczenia wiadomości praca nie zostanie zdeponowana, Uczestnik zostaje zdyskwalifikowany. Zakres tematyczny pracy badawczej i forma jej przedstawienia musi być zgodna z regulaminem OB i polskim prawem (Załącznik 2.). Akceptowane są prace wykonane we wcześniejszym terminie, jeśli tylko wymaga tego tematyka pracy lub inne względy istotne z punktu widzenia Uczestnika.
W terminie do 7 dni od daty wyznaczającej zdeponowanie pracy w systemie elektronicznym KO przeprowadzają ocenę formalną pracy i w systemie elektronicznym umieszczają informację, czy praca pozytywnie przeszła ocenę formalną. Ocena formalna polega na sprawdzeniu, czy zdeponowany plik jest właściwego formatu, czy nie jest pusty lub uszkodzony, czy temat pracy nie narusza regulaminu OB i polskiego prawa, oraz czy zgadza się z wcześniej zadeklarowanym tematem pracy.
W przypadku wykrycia wad formalnych w pracy badawczej KO informuje o tym niezwłocznie Uczestnika. Informacja przekazywana jest za pośrednictwem systemu elektronicznego do Dyrektora Szkoły oraz pocztą elektroniczną do Uczestnika, który ma prawo do załadowania nowego pliku z tym zastrzeżeniem, że musi to nastąpić najpóźniej na trzy doby przed rozpoczęciem egzaminu pisemnego zawodów II stopnia.
Ostatecznie zakwalifikowani do etapu okręgowego zawodów zostają Uczestnicy, którzy spełniają łącznie dwa następujące warunki:
- Uzyskali odpowiednią lokatę na liście rankingowej po zawodach I stopnia.
- Zdeponowali pracę badawczą w postaci pliku PDF w systemie elektronicznym
w wyznaczonym terminie, a jej tematyka i forma jest zgodna w regulaminem OB i polskim prawem.
Najpóźniej na 2 dni przed zawodami okręgowymi w systemie elektronicznym pojawia się informacja potwierdzająca zakwalifikowanie Uczestnika do II etapu zawodów OB.
Zawody II stopnia (okręgowe)
Zawody II stopnia (okręgowe) organizowane i przeprowadzane są przez właściwe KO. W styczniu (zgodnie z harmonogramem OB obowiązującym w danym roku szkolnym) wszyscy Uczestnicy o tej samej godzinie przystępują do egzaminu pisemnego w miejscu wyznaczonym przez KO, do którego przynależą. Zakres merytoryczny egzaminu pisemnego szczegółowo określa Załącznik 1.
W ciągu dwóch tygodni od przeprowadzenia egzaminu KG publikuje na stronie internetowej zasady oceniania rozwiązań zadań.
W ciągu sześciu tygodni od dnia zawodów okręgowych KG ogłasza na stronie internetowej OB informację o progu punktowym kwalifikującym Uczestników do udziału w zawodach III stopnia.
KO mogą przyznawać nagrody za zajęcie czołowych miejsc w danym okręgu oraz dyplomy z informacją o zajętym przez Uczestnika miejscu oraz liczbie Uczestników biorących udział w zawodach. Na tym etapie zawodów nie są jednak przyznawane tytuły finalisty ani laureata.
O pozytywnym wyniku kwalifikacji do zawodów III stopnia Szkoły oraz Komitety Okręgowe informowane są przez Komitet Główny najpóźniej na miesiąc przez zawodami centralnymi.
Do etapu centralnego zawodów zakwalifikowanych zostaje około 70 Uczestników, którzy uzyskali najwyższy wynik na etapie okręgowym. Listę Uczestników zakwalifikowanych KG ustala tak, aby obejmowała wszystkie osoby, które uzyskały wynik wyższy lub równy, co osoba znajdująca się na 70. pozycji na liście rankingowej.
Przebieg zawodów I i II stopnia (szkolne i okręgowe)
Egzamin pisemny
Zakres wiedzy i umiejętności wymaganych podczas zawodów określa podstawa programowa przedmiotu biologia dla szkół ponadpodstawowych w zakresie rozszerzonym. Podobnie jak na egzaminie maturalnym Uczestnika obowiązuje także zakres wiedzy i umiejętności z poprzednich etapów edukacyjnych. Zadania egzaminacyjne odnoszą się zarówno do treści nauczania – wymagań szczegółowych, jak i celów kształcenia – wymagań ogólnych. Głównym celem pierwszych dwóch etapów zawodów jest sprawdzenie umiejętności złożonych, a więc na przykład analizy tekstu, wykresu lub schematu, umiejętność planowania doświadczeń i wnioskowania na podstawie uzyskanych wyników, wykorzystywania wiedzy do rozwiązywania problemów itp. Większość lub całość zadań stanowią zadania zamknięte.
Podczas zawodów I i II stopnia trudność zadań jest dobrana tak, aby poprawne rozwiązanie 80% z nich korespondowało odpowiednio z oceną bardzo dobrą lub celującą na koniec nauki przedmiotu w szkole ponadpodstawowej.
Przygotowanie pracy badawczej
Podczas zawodów I stopnia Uczestnik planuje i wykonuje pracę badawczą. Zgłoszenie tematu pracy badawczej jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do części pisemnej zawodów I stopnia. Wykonanie pracy badawczej jest warunkiem koniecznym do ukończenia zawodów I stopnia, a więc do przystąpienia do zawodów II stopnia. Podczas zawodów I stopnia praca badawcza jest oceniana wyłącznie pod kątem formalnym. Zaplanowanie i wykonanie pracy badawczej mieści się w wymaganiach ogólnych podstawy programowej dotyczących pogłębiania znajomości metodyki badań biologicznych.